Con người đang bước qua giai đoạn của nền kinh tế mới là nền “kinh tế tri thức”. Điều này đã được nhắc đến các đây vài chục năm, kinh tế tri thức lấy động lực phát triển kinh tế là tri thức. Trong nền kinh tế tri thức, con người buôn bán, trao đổi với nhau bằng những hợp đồng mua bán tri thức. Khi một xã hội ngày càng phát triển thì con người càng coi trọng tri thức. Các giá trị cứng như lao động, đất đai, vốn, công nghệ, thiết bị không còn là những giá trị tăng trưởng nữa mà đó là chỉ là những giá trị hữu hạn.
1. Cá Nhân Hóa Kiến Trúc
Xét trong ngành nghề kiến trúc thì kinh tế tri thức trong kiến trúc chính là việc tìm kiếm thông tin và áp dụng những phương pháp phân tích để tạo ra những giải pháp về kiến trúc khác nhau có tính sáng tạo và cá nhân hóa.
Vì sao cá nhân hóa lại được nhắc đến ở đây? Khi con người vượt qua những tầng nhu cầu cơ bản (ăn, uống, lưu trú, an toàn về thể xác,…) của tháp maslow. Thì họ có xu thế tiến đến tầng thể hiện bản thân – thể hiện cá tính.
Trước đây, khi cuộc sống chưa đủ đầy thì ngôi nhà là nơi giúp con người tránh mưa nắng và có một chỗ ngủ an toàn. Khi đời sống ngày càng cải thiện, các vấn đề ăn uống không còn là mối bận tâm thì họ bắt đầu yêu cầu cao hơn về những tiện nghi để chăm sóc sức khỏe, ngôi nhà cũng phát triển theo trở thành nơi nghỉ dưỡng, vui chơi và thư giãn. Với nền kinh tế tri thức phát triển thì ngoài những nhu cầu trên, ngôi nhà là nơi con người thể hiện cá tính của mình.
>>> Xem Thêm: Cá Nhân Hóa Kiến Trúc Giúp Thể Hiện Cá Tính Của Gia Chủ
Các bạn có để ý rằng, trước đây ông cha của mình rất tự hào về ngôi nhà mà mình đang sở hữu. Nhưng giá trị của ngôi nhà thời điểm đó mà họ nhắc đến thường là to, đẹp và kiên cố. Chứ chưa đề cập nhiều đến việc thể hiện cá tính của bản thân trong ngôi nhà. Tại thời điểm đó, đa số các giai cấp trong xã hội đang còn thiếu ăn, thiếu mặc nên việc xây dựng nên một ngôi nhà thì đó đã là thành công của cuộc đời. Nhà ở được xây dựng của thời điểm đó thường được sự giúp đỡ rất lớn từ những người hàng xóm. Vậy nên, tính cá nhân hóa trong kiến trúc chưa được đẩy lên trở thành nhu cầu quan trọng. Hiện tại với một số người có thu nhập thấp thì việc cá nhân hóa kiến trúc nhà ở cũng chưa được họ tính đến. Họ chỉ mong muốn một ngôi nhà để ở là đủ.
Những ngôi nhà thể hiện cá tính của chủ nhân thường thuộc sở hữu của những người có nhiều tiền. Với một số người bây giờ có mức thu nhập cao hơn thì họ bắt đầu quan tâm đến những cảm xúc của mình trong nhà ở và cần đáp ứng các thói quen sinh hoạt hàng ngày. Khi đón tiếp bạn bè thì họ có thể khoe, tự hào với những người bạn của mình về một số đặc điểm hay toàn bộ ngôi nhà mà mình đang có.
Một số người khác lại có nhu cầu sống trong những ngôi nhà hòa hợp với thiên nhiên và mang tính cá nhân hóa cực cao. Với những người này, họ đủ tri thức để nhận ra rằng việc bảo vệ và không xâm hại đến hệ sinh thái tự nhiên là điều tối quan trọng. Có thể những ngôi nhà của họ không thải ra rác, rác hữu cơ sẽ được trả lại lòng đất, rác vô cơ được xử lý để tái sử dụng ngay tại nơi họ ở. Toàn bộ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày được sắp xếp, lên kịch bản để thiết kế nên những không gian trải nghiệm truyền tải hết nhu cầu của họ.
>>> Xem Thêm: Vì Sao Kiến Trúc Sư Không Nên Đưa Cái Tôi Vào Thiết Kế Nhà Ở
2. Ví Dụ Minh Họa
Chúng tôi thiết kế những ngôi nhà cho cặp vợ chồng người Pháp – Việt. Họ có nhu cầu khi nấu ăn nhưng vẫn quan sát được những đứa con của họ đang chơi ở sân chơi. Sân chơi lại liên hệ với chỗ tắm ngoài trời để họ có thể chơi đùa với nhau dưới vòi sen và những đứa trẻ có một bể vầy nước ở ngay đó. Chúng tôi cần tạo ra một không gian mà khi chị vợ nấu ăn vẫn có thể nhìn thấy toàn bộ khu vui chơi ở dưới sân và chỗ tắm ngay gần đó. Hai anh chị dùng xà phòng hữu cơ và toàn bộ nước thải được xử lý theo phương pháp thấm tự nhiên vào lòng đất.
Khi con người vượt qua được các tầng nhu cầu cơ bản thì họ tiến đến nhu cầu thể hiện bản thân, thể hiện cá tính. Việc thể hiện cá tính này không nhất thiết phải trưng ra cho toàn bộ mọi người biết mà nó là việc họ sống chân thực với thói quen sinh hoạt hàng ngày. Việc mỗi cá nhân xác định được như thế nào là đủ cũng rất khác nhau. Con người có nhiều công cụ để thể hiện cá tính như mặc đồ, trang điểm, sở hữu một chiếc xe hay rõ ràng nhất là sống trong một ngôi nhà thể hiện tính cá nhân hóa. Vậy nên nhu cầu tiếp theo của con người trong nhà ở là cá nhân hóa kiến trúc nhà ở và được tự do thể hiện cá tính của mình.
>>> Xem Thêm: Nhu Cầu Cá Nhân Hoá Kiến Trúc Nhà Ở Của Gia Chủ
>>> Xem Thêm: Hậu Quả Khi Bạn Không Thiết Kế Nhà Ở Theo Hướng Cá Nhân Hóa Kiến Trúc